چرا آهن زنگ می زند؟

اگر قطعه ای از آهن را چند روز در محل نمناکی بگذارید، پوششی از زنگ روی آن را می گیرد؛ انگار که فردی آمده و آن قطعه را به رنگ قرمز، رنگ آمیزی کرده است.

زنگ چیست؟

زنگ عبارت است از «اکسید آهن» و زمانی به وجود می آید که آهن در نتیجه ی همنشینی با اکسیژن آب «می سوزد». پس اگر در هوا رطوبتی نباشد یا در محل نگهداری آهن، نم یا آبی وجود نداشته باشد، اکسیژن آب هیچ وقت وجود نخواهد داشت تا در نتیجه ی آن زنگ زدگی به وجود آید.

چرا آهن و فولاد زنگ می زنند؟

زمانی که یک قطره ی باران روی صفحه ی تمیزی از آهن فرو می چکد، این قطره مدت زمان کوتاهی به همان حالت اولیه ی خودش باقی خواهد ماند. پس از گذشت مدتی، آهن و اکسیژن آب با یکدیگر پیوند برقرار می کنند و به این ترتیب ماده ای به وجود می آید که شیمیدان ها آن را «اکسید آهن» و مردم عادی آن را «زنگ» می نامند. سپس مشاهده خواهیم کرد که قطره ی باران مورد بحث رنگ قرمزی به خودش گرفته است و دانه های زنگ در درونش به حالت شناور درآمده اند.

آنگاه بعد از اینکه آب تبخیر شد، زنگ نیز فرو می نشیند و آن رنگ قرمز را روی سطح آهن از خود به جای می گذارد.

وقتی زنگ زدگی به وجود آمد، حتی در هوای خشک هم به گسترش و پیشروی ادامه می دهد. زیرا لکه های زنگ، رطوبت هوا را مثل آهنربایی که یک قطعه آهن را به خود جذب می کند، به سوی خودشان می کشانند. از این رو، شروع فرآیند زنگ زدگی را آسان تر می توان پیشگیری کرد تا اینکه بخواهیم پس از به وجود آمدن آن، جلوی گسترش را بگیریم.

آهن و فولاد از اجسامی هستند که برای مدت زیادی ممکن است نگهداری شوند. بنابراین، جلوگیری از زنگ زدن آنها مسئله ای است که اهمیت فراوانی دارد.

گاهی از اوقات، آهن و فولاد را رنگ می کنند یا بعضی وقت ها قطعات آهنی یا فولادی را با یک لایه ی شفاف پلاستیکی می پوشانند، تا از تماس مستقیم رطوبت با آنها و در نهایت زنگ زدگی جلوگیری شود.

حالا اگر با اجسام بزرگتری مواجه باشید، به عنوان مثال چنانچه بخواهید ناوهای جنگی که اکنون دیگر مورد استفاده نیستند را از دست زنگ زدگی نجات دهید چه باید بکنید؟

دولت انگلستان این مشکل را با به کار بردن ماشین های رطوبت گیر حل کرده است. این ماشین ها طوری کار می کنند که پیوسته هر گونه رطوبتی که در اتاقک های ناوهای جنگی به وجود می آید، را می مکند و هوای خشک را جایگزین آن می کنند. به این ترتیب، ماشین های رطوبت گیر هیچ وقت اجازه نمی دهند که در اتاقک های ناوهای جنگی کوچکترین نشانه ای از زنگ یا زنگ زدگی به وجود آید.