خاموت و کاربرد آن در سازه ها

خاموت چیست؟

خاموت ها مقاطع فولادی هستند و از دسته میلگردها می باشند که به منظور افزایش استحکام در شناژ ساختمان استفاده می شوند. لازم به ذکر است یک ساختمان مقاوم و مناسب، باید طبق استانداردهای موجود پیاده سازی شود. برای افزایش مقاومت ساختمان ها از ابزارهای زیادی استفاده می شود که یکی از مهم ترین ابزارها، میلگرد خاموت می باشد.

میلگردهای در دو نوع طولی و عرضی در بازار موجود می باشند. اگر میلگرد در راستای طول سازه استفاده شود، به آن میلگرد طولی و اگر میلگرد در راستای عرضی (عمود بر میلگرد طولی) به کارگرفته شود، به آن میلگرد عرضی یا خاموت گفته می شود.  میلگردها در سایزهای متنوعی در بازار موجود می باشند که میلگرد خاموت یکی از این هاست و خاموت های سایز ۸ و ۱۰ بیشترین کاربرد را دارند.

خاموت، میلگردی خم شده است و به این طریق از المان‌های طولانی و قائم اطرافش محافظت می کند. استفاده از خاموت ها، باعث زیاد شدن استقامت و استحکام ساختمان در برابر نیروهای پیچشی و برشی می‌شود. این شکل از میلگردها با توجه به کاربرد، در انواع متفاوتی تولید می‌شوند.

انواع خاموت ها

میلگردها با توجه به کاربردی که در بتن دارند می توانند به شکل میلگرد خاموت، خرک، راستا، رکابی، ادکا و سنجاقی باشند. هر یک از این میلگردها در سایز و نوع های  متنوعی تولید می شوند.

• خاموت سنتی: دستی و با کمک اهرم تولید می شود. این میلگرد به صورت مربعی شکل هستند و بیشتر در ایران مورد استفاده قرار می گیرد.

• خاموت معمولی: مانند خاموت سنتی با دست تولید می شود و در بناهای مختلف، مورد استفاده قرار می گیرد. دقت کنید که اندازه و قالب این نوع از میلگرد قابل تغییر است.

• خاموت های مارپیچ: این خاموت ها دستی تولید نمی شوند و برای تولید آن ها از دستگاه های CNC استفاده می کنند. اندازه این میلگردها در هنگام نیاز قابل تغییر است.

• خاموت ربات: با دستگاه CNC تولید می شود و از لحاظ شکل ظاهری با نوع مارپیچ تفاوت دارد و در یک سمت این خاموت ها مربعی وجود دارد.

• خاموت سلولار:خاموتی به فرم حلقه های بسته می باشد و در صورت به کار بردن  آن ها در سازه، استحکام بالایی در محل استفاده شده آن خواهیم داشت. از تکنولوژی جدیدی به نام Pi-Systems در تولید سلولار استفاده می کنند. این نوع از خاموت ها، تازه ترین نوع خاموت های موجود در بازار هستند.

هنگام ساختن یک ساختمان استحکام کافی آن در برابر حادثه های طبیعی از مهم ترین موضوعاتی است که باید به آن توجه داشت.

نقش خاموت در ساختمان سازی

روش‌های طراحی سازه ‌های ساختمان مشخص می‌کنند که خاموت به چه شکلی در ساختمان استفاده شوند. خاموت ها به دو شکل در سازه های ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند، خاموت تنگ باز و خاموت تنگ بسته.

آرماتور عرضی تنگ باز، می‌تواند به سه صورت تک شاخه (قلاب)، دو شاخه (رکابی) و یا چند شاخه در سازه ساختمان استفاده شود. خاموت تنگ بسته نیز برای تحمل نیروی برشی و پیچشی می‌تواند با توجه به تعداد شاخه، ایفای نقش نماید.

اگر قصد استفاده از خاموت ها را در موقعیتی دارید که نیروی پیچشی وارده زیاد است، بهتر است از خاموت تنگ بسته استفاده شود. بعد از تعبیه خاموت باید انتهای آن را حداقل به میزان ۱۳۵ درجه به قسمت داخلی خم کنند، به این صورت در برابر نیروهای وارد شده به ساختمان مقاومت بالایی خواهد داشت.